Richtlijnen VKGN - StOET

Index

Doorzoek VKGN Richtlijnen

Versie : 10 | Auteur : VKGN - Stoet | Laatste wijziging : 2024-08-30 12:16:24 door : VKGN - Stoet

Birt-Hogg-Dubé syndroom

Laatste inhoudelijke update: 03-2020

Betrokken gen(en) FLCN

Expert opinion 

 

Diagnostische criteria

  • Volgens internationale criteria kan de diagnose gesteld worden bij patiënten die voldoen aan een major of twee minor criteria:

Major criteria

  1. Mutatie in het FLCN-gen

  2. >5 fibrofolliculomen, waarvan ≥1 histologisch bevestigd

Minor criteria

  1. Bilateraal basaal gelegen longcysten zonder bekende oorzaak met of zonder spontane pneumothorax

  1. Niercelcarcinoom op jonge leeftijd (<45 jaar) en/of multifocaal/ bilateraal niercelcarcinoom en/of niercelcarcinoom met een gemengd chromofoob-oncocytair histologisch beeld

  2. Een eerstegraads familielid met BHD

 

Kenmerken

Overervingspatroon

  • Autosomaal dominant met hoge penetrantie

 

Prevalentie

  • In Nederland zijn meer dan 450 patiënten bekend. Naar verwachting zijn er ook veel patiënten bij wie de diagnose nog niet is gesteld.

 

Kliniek

  • Algemeen

    • Sterk variabele expressie

  • Huid

    • Multipele fibrofolliculomen ontstaan meestal tussen 20- en 30-jarige leeftijd en zijn pathognomonisch voor BHD.

  • Longen

    • Van patiënten met een spontane pneumothorax heeft 5-10% BHD.

    • De kans op spontane pneumothorax bij BHD is circa 30% (10-50%).

    • Een pneumothorax treedt meestal pas op volwassen leeftijd op.

    • De meeste volwassen BHD patiënten hebben multipele basaal gelegen longcysten (alleen zichtbaar op een CT-thorax).

  • Nieren

    • De kans op niercelcarcinoom bij BHD bedraagt circa 15% (5-25%).

    • De meeste niercelcarcinomen ontstaan tussen 35 en 55 jaar.

 

Genetische basis

  • Mutaties in het FLCN (folliculine) gen

 

Beleid

Indicatie voor verwijzing naar de klinisch geneticus voor counseling en DNA-diagnostiek:

  • Multipele fibrofolliculomen.

  • Niercelcarcinoom met één of meer van de volgende kenmerken: leeftijd van diagnose <45 jaar, multifocaal of bilateraal carcinoom, gemengd chromofoob/ oncocytair histologisch beeld of een positieve familie-anamnese voor kenmerken van BHD.

  • Spontane pneumothorax indien in combinatie met fibrofolliculomen of basaal gelegen longcysten op CT-thorax, of in combinatie met niercelcarcinoom of met een positieve familieanamnese voor kenmerken van BHD.

  • Multipele spontane pneumothoraxen bij één persoon, met name indien er ook basaal gelegen longcysten zijn.

 

DNA-diagnostiek

  • Een (waarschijnlijk) pathogene variant in het FLCN-gen wordt gevonden bij ongeveer 90% van de patiënten die voldoen aan de bovengenoemde diagnostische criteria voor BHD.

  • Mutatiedetectie bij patiënten met kenmerken van erfelijk niercelcarcinoom: 4%.

  • Indien mutatie bekend: cascadescreening bij familieleden vanaf 20-jarige leeftijd.

 

Periodiek onderzoek en behandeling

  • Huid: eventueel behandeling fibrofolliculomen om cosmetische redenen.

  • Longen: controles op longafwijkingen alleen in studieverband of bij wens om te duiken. De behandeling van een pneumothorax veroorzaakt door BHD kan hetzelfde zijn als voor niet-erfelijke pneumothorax. Er kan echter ook een operatieve behandeling worden overwogen, waarmee het risico op een recidief kleiner wordt.

  • Nieren

    • Jaarlijks beeldvormend onderzoek van de nieren vanaf 20 jaar, met in ieder geval de eerste keer een MRI-scan. Daarna is een jaarlijkse echografie voldoende voor het opsporen van klinisch relevante tumoren. Echografie kan door de eigen huisarts worden aangevraagd.

    • Indien een niercelcarcinoom wordt gevonden, geldt de “3 cm regel” waarbij partiele nefrectomie in aanmerking komt als de tumor een grootte van 3 cm heeft bereikt.

    • Voor iedere patiënt met een niertumor dient de groei te worden gemonitord door een uroloog.

  • Colon

    • Er zijn geen duidelijke aanwijzingen voor een verhoogde kans op colorectaal carcinoom bij mensen met BHD. Er is daarom geen indicatie voor screening middels coloscopie op basis van de diagnose BHD.

  • Leefregels

 

Differentiaal diagnose

  • Bij familiaire multipele trichodiscomen (huidafwijkingen lijkend op fibrofolliculomen), met name wanneer deze op de kinderleeftijd al voorkomen, kan een mutatie in het FNIP1 gen de oorzaak zijn.

 

Websites

https://www.vumc.nl/zorg/expertisecentra-en-specialismen/klinische-genetica/informatie-voor-patienten-klinische-genetica/birt-hogg-dube-syndroom.htm

www.bhdsyndrome.org

 

Literatuur

  1. Benusiglio PR, Giraud S, Deveaux S et al. Renal cell tumour characteristics in patients with the Birt-Hogg-Dube cancer susceptibility syndrome: a retrospective, multicenter study. Orphanet J Rare Dis 2014; 9: 163

  2. Houweling AC, Gijezen LM, Jonker MA et al. Renal cancer and pneumothorax risk in Birt-Hogg-Dube syndrome; an analysis of 115 FLCN mutation carriers from 35 BHD families. Br J Cancer 2011; 105: 1912-1919

  3. Johannesma PC, Reinhard R, Kon Y et al. The prevalence of Birt-Hogg-Dube syndrome among patients with apparently primary spontaneous pneumothorax. Eur J Respirol 2015; 45: 1191-4

  4. Leter EM, Koopmans AK, Gille JJP et al. Birt-Hogg-Dube syndrome: clinical and genetic studies of 20 families. J Invest Dermatol 2008; 128: 45-49

  5. Maffe A, Toschi B, Circo G et al. Constitutional FLCN mutations in patients with suspected Birt-Hogg-Dube syndrome ascertained for non-cutaneous manifestations. Clin Genet 2011; 79: 345-354

  6. Menko FH, van Steensel MAM, Giraud S et al. Birt-Hogg-Dube syndrome: diagnosis and management. Lancet Oncol 2009; 10: 1199-1206

  7. Metwalli AR, Linehan WM. Nephron-sparing surgery for multifocal and hereditary tumors. Curr Opin Urol 2014; 24: 466-473

  8. Stamatakis L, Metwalli AR, Middelton LA et al. Diagnosis and management of BHD-associated kidney cancer. Fam Cancer 2013; 12: 397-402

  9. Johannesma PC, van de Beek I, van der Wel TJWT et al. Renal imaging in 199 Dutch patients with Birt-Hogg-Dubé syndrome: screening compliance and outcome. PLoS One 2019; 14 (3): e0212952

  10. van de Beek I, Glykofridis IE, Wolthuis RMF et al. No evidence for increased prevalence of colorectal carcinoma in 401 Dutch patients with Birt-Hogg-Dubé syndrome. Br J Cancer 2020; 122(4) : 590-594.