Richtlijnen boekje Stichting opsporing erfelijke tumoren

Versie : 2 | Auteur : VKGN - Stoet | Laatste wijziging : 2022-12-13 20:59:23 door : VKGN - Stoet

40. Juveniele polyposis syndroom

Betrokken genen: SMAD4 of BMPR1A

Expert opinion

Vaststelling van een mutatie in het SMAD4 - of BMPR1A -gen
Op klinische gronden kan de diagnose gesteld worden bij:
- ≥5 juveniele poliepen in het colorectum of
- Meerdere juveniele poliepen in het bovenste en onderste deel van het maagdarmkanaal of
- ≥1 juveniele poliep(en) met een positieve familieanamnese voor juveniele polyposis

Zeldzaam. Geschat voorkomen 1 op 16.000 tot 1 op 100.000. In Nederland ongeveer 30 families bekend met JPS op basis van een mutatie in het SMAD4- of BMPR1A-gen

Juveniele poliepen kunnen aanwezig zijn in de maag, dunne darm, colon en/of rectum, ook andere histologische typen komen voor zoals inflammatoire, hamartomateuze, geserreerde en adenomateuze poliepen
De meeste patiënten met JPS ontwikkelen enkele poliepen vóór het 20^ste levensjaar
Het aantal poliepen kan sterk variëren, ook bij personen uit dezelfde familie
De kans op maligne ontaarding van de poliepen is verhoogd; de kans op CRC bij patiënten met JPS wordt geschat op 38-64%; de kans op maagkanker bij SMAD4 wordt geschat op circa 10%
Bij 76-81% van de SMAD4 patiënten kan minstens één van de verschijnselen van Hereditaire Hemorragische Telangiectasia (HHT) vastgesteld worden, zoals hemorragische teleangiëctasieën of een pulmonale arterioveneuze malformatie
SMAD4 mutatiedragers hebben een verhoogde kans (9-38%) op verwijdingen van de thoracale aortawortel

Patiënten die voldoen aan de diagnostische criteria voor JPS
Patiënten met twee of meer juveniele poliepen in de tractus digestivus
Patiënten met juveniele poliepen en HHT verschijnselen/epistaxis (of in de familie)

Mutatiedetectie (SMAD4- of BMPR1A-gen) bij JPS is ongeveer 50%, de helft van de families heeft een mutatie in het SMAD4-gen en de andere helft in het BMPR1A-gen
Indien mutatie bekend: presymptomatisch DNA-onderzoek voor SMAD4-gen mutaties vanaf 3 à 6 jaar of zodra er bloedneuzen zijn (niet evidence-based), in verband met kans op HHT, en voor BMPR1A-gen mutaties vanaf 15 jaar

Bij mutaties dragers (voor zowel SMAD4 als BMPR1A) en eerstegraads verwanten:
Vanaf 15 jaar coloscopie en gastroduodenoscopie 1x per 3 jaar, zolang er geen poliepen zijn. Bij de aanwezigheid van poliepen 1x per jaar coloscopie en gastroduodenoscopie
Daarnaast kan 1x per 3 jaar onderzoek van de dunne darm worden overwogen (op basis van Amerikaanse Gastroenterologie richtlijn; is expert opinion based advies; in Nederlandse cohort 1x dunnedarmkanker bij 60 mutatiedragers)

Vanaf 3-jarige leeftijd screening voor HHT in een gespecialiseerd centrum*
Vanaf 18-jarige leeftijd controle door cardioloog (wijdte van de thoracale aorta) en eens in de 5 jaar zolang er geen afwijkingen zijn

* Gespecialiseerde HHT centra zijn het Sint Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en het Martini Ziekenhuis in Groningen

Brosens LA, Langeveld D, van Hattem WA et al. Juvenile polyposis syndrome. World J Gastroenterol 2011; 17(44): 4839-44
Van Hattem WA, Langeveld D, de Leng WW et al. Histologic variations in juvenile polyp phenotype correlate with genetic defect underlying juvenile polyposis. Am J Surg Pathol 2011: 35(4): 530-6
Ngeow J, Heald B, Rybicki LA et al. Prevalence of germline PTEN, BMPR1A, SMAD4, STK11, and ENG mutations in patients with moderate-load colorectal polyps. Gastroenterology 2013; 144(7): 1402-9, 1409 e1-5
Brosens LA, van Hattem A, Hylind LM et al. Risk of colorectal cancer in juvenile polyposis. Gut 2007; 56(7): 965-7
Wain KE, Ellington MS, McDonald J et al. Appreciating the broad clinical features of SMAD4 mutation carriers: a multicenter chart review. Genet Med 2014; 16(8): 588-93
Gallione C, Aylsworth AS, Beis J et al. Overlapping spectra of SMAD4 mutations in juvenile polyposis (JP) and JP-HHT syndrome. Am J Med Genet A 2010; 152A(2): 333-9
O'Malley M, LaGuardia L, Kalady MF et al.The prevalence of hereditary hemorrhagic telangiectasia in juvenile polyposis syndrome. Dis Colon Rectum 2012; 55(8): 886-92
Heald B, Rigelsky C, Moran R et al. Prevalence of thoracic aortopathy in patients with juvenile Polyposis Syndrome-Hereditary Hemorrhagic Telangiectasia due to SMAD4. Am J Med Genet 2015; 167A(8): 1758-62