Index

---

MUTYH-geassocieerde polyposis (MAP)

---

Laatste inhoudelijke update: 2017

Betrokken genen MUTYH

Richtlijn 2015

 

Diagnostische criteria

• Vaststelling van bi-allelische mutaties in het MUTYH -gen

 

Kenmerken

Overervingspatroon

• Autosomaal recessief

 

Prevalentie

• Algemene populatie

  • Heterozygote MUTYH-mutatiedragers: 2%

  • Bi-allelische mutatiedragers: ~1:10.000

 

Kliniek

• Meestal 10 tot een paar honderd adenomateuze poliepen in colon en rectum

• Adenomateuze poliepen ontstaan op een gemiddelde leeftijd van 48 jaar (spreiding 20-60 jaar)

• Mogelijk versnelde progressie adenoom naar CRC

• 60% van MAP-patiënten heeft CRC ten tijde van de diagnose

• Risico op colorectaal carcinoom 60-70%

• Bij 64% van MAP-geassocieerde CRC wordt een specifieke KRAS mutatie (c.34G >T in codon 12) vastgesteld

• Verschijnselen buiten het colon: duodenumadenomen (17%) en duodenumcarcinoom (4%); licht verhoogd risico op ovarium-, endometrium-, borst-, blaas- en huidkanker en talgklieradenomen

 

Genetische basis

• Mutatie in beide allelen van het MUTYH-gen

 

DNA-diagnostiek

• Detectie van bi-allelische mutaties

  • Bij 5-10% van patiënten met 10-100 adenomen

  • Bij 0,4% van ongeselecteerde CRC patiënten

  • Bij 1,5% van patiënten met CRC <50 jaar

 

Beleid

Indicatie voor verwijzing naar de klinisch geneticus voor counseling en DNA-diagnostiek:

• Nieuwe patiënten en families indien zij voldoen aan één van de volgende criteria

  • FAP zonder aangetoonde APC–mutatie

  • Cumulatief ≥10 adenomen met of zonder CRC bij patiënt <60 jaar

  • Cumulatief >20 adenomen met of zonder CRC bij patiënt <70 jaar

  • Minder dan 10 adenomen bij jonge patiënten als dat aantal voor hun leeftijd opvallend hoog is

• Bij familieleden van index-patiënt

  • Broers en zussen: 25% kans op bi-allelische mutatie

  • Partner: onderzoek naar dragerschap i.v.m. kans op bi-allelische mutatie bij de kinderen

 

Periodiek onderzoek

• Bij personen met bi-allelische MUTYH-mutaties

• Coloscopie 1x/2 jaar vanaf 18 jaar (hetzelfde als AFAP-advies), bij veel poliepen vaker

• Gastroduodenoscopie: 1x/5 jaar vanaf 25-30 jaar, frequentie afhankelijk van bevindingen (zie Spigelman score hier)

• Heterozygote mutatiedragers hebben een 1 à 2x verhoogd risico op CRC; geen indicatie voor periodiek onderzoek

 

Behandeling

• De behandeling is vergelijkbaar met de behandeling bij AFAP patiënten

• Patiënten met slechts enkele poliepen kunnen middels coloscopie en poliepectomie worden vervolgd

• Colectomie is geïndiceerd bij patiënten bij wie het aantal en de grootte van de poliepen adequate surveillance onmogelijk maken

• Bij de meeste patiënten is een subtotale colectomie (IRA) een goede optie

 

Websites

www.lynch-polyposis.nl

www.atlasgeneticsoncology.org

www.insight-group.org/

 

Literatuur

1. Richtlijn Erfelijke darmkanker 2015. Vereniging Klinische Genetica en IKNL. Erfelijke darmkanker - Algemeen Darm - Richtlijn - Richtlijnendatabase

2. Al-Tassan N, Chmiel NH, Maynard J et al. Inherited variants of MYH associated with somatic G:C-->T:A mutations in colorectal tumors. Nat Genet 2002; 30: 227-32

3. Nielsen M, Franken PF, Reinards THCM et al. Multiplicity in polyp count and extra-colonic manifestations in 40 Dutch MYH-associated polyposis coli (MAP) patiënts. J Med Genet 2005; 42: e54

4. Nielsen M, Joerink-van de Beld M, Jones N et al. Analysis of MUTYH genotypes and colorectal phenotypes with MUTYH-associated polyposis. Gastroenterology 2009; 136: 471-6

5. Jones N, Vogt S, Nielsen M et al. Increased colorectal cancer incidence in obligate carriers of heterozygous mutations in MUTYH. Gastroenterology 2009; 137: 489-94

6. Vogt S, Jones N, Christian D et al. Expanded extracolonic tumor spectrum in MUTYH-associated polyposis. Gastroenterology 2009; 137: 1976-85. e1-10

7. Nieuwenhuis MH, Vogt S, Jones N et al. Evidence for accelerated colorectal adenoma-- carcinoma progression in MUTYH-associated polyposis? Gut 2012; 61: 734-8

8. Win AK, Dowty JG, Cleary SP et al. Risk of colorectal cancer for carriers of mutations in MUTYH, with and without a family history of cancer. Gastroenterology 2014; 146: 1208-11.e1-5