Richtlijnen VKGN - StOET

Index

1. Erfelijke en familiaire tumoren: Richtlijnen voor diagnostiek en preventie

2. Inhoud

3. Index op tumortype

4. Index op syndroom

5. Index op gen

6. Colorectaal carcinoom en/of gastro-intestinale poliepen

7. (Neuro-)endocriene tumoren (incl. paragangliomen)

8. Maagcarcinoom

9. Mammacarcinoom

10. Melanoom

11. Niercelcarcinoom

12. Ovarium/tubacarcinoom

13. Pancreascarcinoom (adenocarcinoom)

14. Prostaatcarcinoom

15. Adenomateuze polyposis e.c.i.

16. ATM

17. BAP1 tumorpredispositiesyndroom (BAP1-TPDS)

18. Birt-Hogg-Dubé syndroom

19. BRCA1/2-geassocieerd mamma/ovariumcarcinoom

20. BRIP1

21. CHEK2-geassocieerd mammacarcinoom

22. Constitutionele Mismatch Repair Deficiëntie (CMMRD)

23. CTNNA1

24. DICER1

25. Dyskeratosis Congenita

26. Erfelijk en familiair melanoom

27. Erfelijk en familiair niercelcarcinoom

28. Erfelijk en familiair pancreascarcinoom

29. Erfelijk paraganglioom/feochromocytoom

30. Erfelijk en familiair prostaatcarcinoom

31. Familiair colorectaal carcinoom

32. Familiair maagcarcinoom

33. Familiair mammacarcinoom en/of ovarium/tubacarcinoom

34. Familiair testiscarcinoom

35. Familiaire adenomateuze polyposis

36. Fanconi Anemie

37. Hereditair diffuus maagcarcinoom (HDGC) en Hereditair lobulaire borstkanker (HLBC)

38. Hereditaire leiomyomatosis en niercelcarcinoom

39. Hyperparathyreoïdie-kaaktumorsyndroom / CDC73-related disorder

40. Juveniele polyposis syndroom

41. Lynch syndroom

42. MAX

43. MITF

44. Multipele Endocriene Neoplasie Type 1 (MEN1)

45. Multipele Endocriene Neoplasie Type 2 (MEN2)

46. MUTYH-geassocieerde polyposis (MAP)

47. Neurofibromatosis type 1

48. Neurofibromatosis type 2

49. Nijmegen breuksyndroom

50. NTHL1

51. PALB2

52. Peutz-Jeghers syndroom

53. PTEN hamartoom tumor syndroom

54. RAD51C

55. RAD51D

56. Retinoblastoom

57. Serrated polyposis syndroom

58. TMEM127

59. Tubereuze sclerose complex (TSC)

60. WAGR

61. Ziekte van Von Hippel-Lindau

62. Li-Fraumeni syndroom

63. RAD51C, RAD51D, BRIP1, PALB2, ATM en BARD1-geassocieerd verhoogd risico op mamma- en/of ovariumcarcinoom

64. POLE/POLD1 Polymerase Proof-reading Associated Polyposis (PPAP)

66. Gereserveerd

69. Belangrijke adressen

70. Preïmplantatie genetische test (PGT)

71. Poliklinieken Klinische Genetica

72. Vereniging Klinische Genetica Nederland (VKGN) en Werkgroep Klinische Oncogenetica (WKO)

73. Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren

Versie : 2 | Auteur : VKGN - Stoet | Laatste wijziging : 2022-12-13 21:04:57 door : VKGN - Stoet

46. MUTYH-geassocieerde polyposis (MAP)

Betrokken genen: MUTYH

Richtlijn 2015

 

Diagnostische criteria

  • Vaststelling van bi-allelische mutaties in het MUTYH -gen

 

Kenmerken

Overervingspatroon:

  • Autosomaal recessief

 

Prevalentie:

  • Algemene populatie:

    • Heterozygote MUTYH-mutatiedragers: 2%

    • Bi-allelische mutatiedragers: ~1:10.000

 

Kliniek:

  • Meestal 10 tot een paar honderd adenomateuze poliepen in colon en rectum

  • Adenomateuze poliepen ontstaan op een gemiddelde leeftijd van 48 jaar (spreiding 20-60 jaar)

  • Mogelijk versnelde progressie adenoom naar CRC

  • 60% van MAP-patiënten heeft CRC ten tijde van de diagnose

  • Risico op colorectaal carcinoom 60-70%

  • Bij 64% van MAP-geassocieerde CRC wordt een specifieke KRAS mutatie (c.34G >T in codon 12) vastgesteld

  • Verschijnselen buiten het colon: duodenumadenomen (17%) en duodenumcarcinoom (4%); licht verhoogd risico op ovarium-, endometrium-, borst-, blaas- en huidkanker en talgklieradenomen

 

Genetische basis:

  • Mutatie in beide allelen van het MUTYH-gen

 

DNA-diagnostiek:

  • Detectie van bi-allelische mutaties:

    • Bij 5-10% van patiënten met 10-100 adenomen

    • Bij 0,4% van ongeselecteerde CRC patiënten

    • Bij 1,5% van patiënten met CRC <50 jaar

 

Beleid

Indicatie voor verwijzing naar de klinisch geneticus voor counseling en DNA-diagnostiek:

  • Nieuwe patiënten en families indien zij voldoen aan één van de volgende criteria:

    • FAP zonder aangetoonde APC–mutatie

    • Cumulatief ≥10 adenomen met of zonder CRC bij patiënt <60 jaar

    • Cumulatief >20 adenomen met of zonder CRC bij patiënt <70 jaar

    • Minder dan 10 adenomen bij jonge patiënten als dat aantal voor hun leeftijd opvallend hoog is

  • Bij familieleden van index-patiënt

    • Broers en zussen: 25% kans op bi-allelische mutatie

    • Partner: onderzoek naar dragerschap i.v.m. kans op bi-allelische mutatie bij de kinderen

 

Periodiek onderzoek:

  • Bij personen met bi-allelische MUTYH-mutaties

  • Coloscopie 1x/2 jaar vanaf 18 jaar (hetzelfde als AFAP-advies), bij veel poliepen vaker

  • Gastroduodenoscopie: 1x/5 jaar vanaf 25-30 jaar, frequentie afhankelijk van bevindingen (zie Spigelman score hier)

  • Heterozygote mutatiedragers hebben een 1 à 2x verhoogd risico op CRC; geen indicatie voor periodiek onderzoek

 

Behandeling:

  • De behandeling is vergelijkbaar met de behandeling bij AFAP patiënten

  • Patiënten met slechts enkele poliepen kunnen middels coloscopie en poliepectomie worden vervolgd

  • Colectomie is geïndiceerd bij patiënten bij wie het aantal en de grootte van de poliepen adequate surveillance onmogelijk maken

  • Bij de meeste patiënten is een subtotale colectomie (IRA) een goede optie

 

Websites

www.lynch-polyposis.nl

www.atlasgeneticsoncology.org//Kprones/MYHpolypID10121.html

www.insight-group.org/

 

Literatuur

  1. Richtlijn Erfelijke darmkanker 2015. Vereniging Klinische Genetica en IKNL. Erfelijke darmkanker - Algemeen Darm - Richtlijn - Richtlijnendatabase

  2. Al-Tassan N, Chmiel NH, Maynard J et al. Inherited variants of MYH associated with somatic G:C-->T:A mutations in colorectal tumors. Nat Genet 2002; 30: 227-32

  3. Nielsen M, Franken PF, Reinards THCM et al. Multiplicity in polyp count and extra-colonic manifestations in 40 Dutch MYH-associated polyposis coli (MAP) patiënts. J Med Genet 2005; 42: e54

  4. Nielsen M, Joerink-van de Beld M, Jones N et al. Analysis of MUTYH genotypes and colorectal phenotypes with MUTYH-associated polyposis. Gastroenterology 2009; 136: 471-6

  5. Jones N, Vogt S, Nielsen M et al. Increased colorectal cancer incidence in obligate carriers of heterozygous mutations in MUTYH. Gastroenterology 2009; 137: 489-94

  6. Vogt S, Jones N, Christian D et al. Expanded extracolonic tumor spectrum in MUTYH-associated polyposis. Gastroenterology 2009; 137: 1976-85. e1-10

  7. Nieuwenhuis MH, Vogt S, Jones N et al. Evidence for accelerated colorectal adenoma-- carcinoma progression in MUTYH-associated polyposis? Gut 2012; 61: 734-8

  8. Win AK, Dowty JG, Cleary SP et al. Risk of colorectal cancer for carriers of mutations in MUTYH, with and without a family history of cancer. Gastroenterology 2014; 146: 1208-11.e1-5