Richtlijnen VKGN - StOET

Index

  1. Inhoud
  2. Index op gen
  3. Index op syndroom
  4. Index op tumortype
  5. (Neuro-)endocriene tumoren (incl. paragangliomen)
  6. Adenomateuze polyposis e.c.i.
  7. ATM
  8. BAP1 tumorpredispositiesyndroom (BAP1-TPDS)
  9. Belangrijke adressen
  10. Birt-Hogg-Dubé syndroom
  11. BRCA1/2-geassocieerd mamma/ovariumcarcinoom
  12. BRIP1
  13. CHEK2-geassocieerd mammacarcinoom
  14. Colorectaal carcinoom en/of gastro-intestinale poliepen
  15. Constitutionele Mismatch Repair Deficiëntie (CMMRD)
  16. CTNNA1
  17. DICER1
  18. Dyskeratosis Congenita
  19. Erfelijk en familiair melanoom
  20. Erfelijk en familiair niercelcarcinoom
  21. Erfelijk en familiair pancreascarcinoom
  22. Erfelijk paraganglioom/feochromocytoom
  23. Erfelijke en familiaire tumoren: Richtlijnen voor diagnostiek en preventie
  24. Familiair colorectaal carcinoom
  25. Familiair maagcarcinoom
  26. Familiair testiscarcinoom
  27. Familiaire adenomateuze polyposis
  28. Fanconi Anemie
  29. Hereditair diffuus maagcarcinoom (HDGC) en Hereditair lobulaire borstkanker (HLBC)
  30. Hereditaire leiomyomatosis en niercelcarcinoom
  31. Hyperparathyreoïdie-kaaktumorsyndroom / CDC73-related disorder
  32. Juveniele polyposis syndroom
  33. Li-Fraumeni syndroom
  34. Lynch syndroom
  35. Maagcarcinoom
  36. Mammacarcinoom
  37. MAX
  38. Melanoom
  39. MITF
  40. Multipele Endocriene Neoplasie Type 1 (MEN1)
  41. Multipele Endocriene Neoplasie Type 2 (MEN2)
  42. MUTYH-geassocieerde polyposis (MAP)
  43. Neurofibromatosis type 1
  44. Neurofibromatosis type 2
  45. Niercelcarcinoom
  46. Nijmegen breuksyndroom
  47. NTHL1
  48. Ovarium/tubacarcinoom
  49. PALB2
  50. Pancreascarcinoom (adenocarcinoom)
  51. Peutz-Jeghers syndroom
  52. POLE/POLD1 Polymerase Proof-reading Associated Polyposis (PPAP)
  53. Poliklinieken Klinische Genetica
  54. Preïmplantatie genetische test (PGT)
  55. Prostaatcarcinoom
  56. PTEN hamartoom tumor syndroom
  57. RAD51C
  58. RAD51C, RAD51D, BRIP1, PALB2, ATM en BARD1-geassocieerd verhoogd risico op mamma- en/of ovariumcarcinoom
  59. RAD51D
  60. Retinoblastoom
  61. Serrated polyposis syndroom
  62. Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren
  63. TMEM127
  64. Tubereuze sclerose complex (TSC)
  65. Vereniging Klinische Genetica Nederland (VKGN) en Werkgroep Klinische Oncogenetica (WKO)
  66. Von Hippel-Lindau, Ziekte van
  67. WAGR
Versie : 6 | Auteur : VKGN - Stoet | Laatste wijziging : 2023-08-10 10:43:18 door : VKGN - Stoet

Neurofibromatosis type 1

Laatste inhoudelijke update: 2017

Betrokken genen: NF1

Expert opinion

 

Diagnostische criteria

  • Vaststelling van een mutatie in het NF1-gen

  • Klinische diagnose bij ≥2 van volgende criteria

    • ≥6 cafe-au-lait maculae (CALM) van 0,5 cm voor puberteit en 1,5 cm na puberteit

    • >2 (sub)cutane neurofibromen of ≥1 plexiform neurofibromen

    • Sproeten (freckling) in de oksels of liezen

    • Opticus glioom

    • ≥2 Lisch noduli

    • Specifieke botlaesies (zoals pseudo-arthrose, dysplasie os sphenoidale)

    • Een eerstegraads familielid met NF1

 

Kenmerken

Overervingspatroon:

  • Autosomaal dominant

 

Incidentie:

  • Ongeveer 1: 2500 geboortes

 

Penetrantie:

  • Vrijwel 100% rond het 6e jaar

 

Kliniek:

  • CALM ontstaan meestal in de eerste 2 levensjaren, zijn soms al bij de geboorte aanwezig en in 80% in het eerste levensjaar.

  • Dermale neurofibromen ontstaan meestal na het 7e jaar (meestal in late adolescentie), plexiforme neurofibromen zijn vaak al bij geboorte aanwezig en kunnen maligne ontaarden, ook andere zenuwstelseltumoren kunnen voorkomen.

  • Opticus gliomen kunnen ontstaan voor het 9e jaar.

  • Lisch noduli ontstaan vanaf 3 jaar en zijn veelal voor het 10e jaar aanwezig (bij 5 jaar 50%, bij 15 jaar 75% en bij 25 jaar 90%).

  • Cognitieve, leer- en gedragsproblemen komen voor bij 30-60% van de kinderen met NF1.

  • Er is een verhoogde kans op (cardio)vasculaire problemen, hypertensie kan duiden op een nierarterie stenose (2%) of op een feochromocytoom (1%).

  • Op volwassen leeftijd is er voor vrouwen met NF1 een verhoogd risico op mammacarcinoom, ongeveer 4x hoger dan bevolkingsrisico.

 

Genetische basis:

  • NF1-gen

 

Beleid

Indicatie voor verwijzing naar de klinisch geneticus voor counseling en DNA-diagnostiek:

  • Bij klinische verdenking NF1

 

DNA-diagnostiek:

  • Mutatiedetectie 85-95%, ongeveer 50% de novo, cave mozaïcisme

  • Indien mutatie bekend: presymptomatisch DNA-onderzoek van familieleden en prenataal DNA-onderzoek mogelijk

  • Differentiaal diagnose

    • Mutaties in het SPRED1-gen veroorzaken een NF1-like fenotype met CALM en freckling, maar zonder neurofibromen en andere NF1-geassocieerde verschijnselen

    • Constitutional Mismatch Repair Deficiency (CMMRD) syndroom, geassocieerd met een sterk verhoogd risico op ontwikkeling tumoren op de kinderleeftijd en CALM

 

Periodiek onderzoek bij patiënten en mutatiedragers t/m 16 jaar:

  • Jaarlijkse controle bij voorkeur door een team van kinderarts, neuroloog, dermatoloog en oogarts (tensie, lengte, schedelomtrek, oogafwijkingen, huidonderzoek, neurologische ontwikkeling en skeletafwijkingen)

 

Periodiek onderzoek na het 16e jaar:

  • Op geleide van symptomen controle door neuroloog/ neurochirurg/ internist

  • Instructies ten aanzien van verschijnselen die duiden op maligne ontaarding

  • Jaarlijks bloeddrukmeting via de huisarts i.v.m. hypertensie bij nierarteriestenose of een feochromocytoom

  • Voor vrouwen vanaf het 35e tot het 50e jaar regelmatige controle van de borsten door een mammacarcinoomspecialist (jaarlijkse controle van de borsten en 1x per jaar een röntgenfoto). Na het 50e jaar via het bevolkingsonderzoek naar mammacarcinoom

 

Websites

www.neurofibromatose.nl

www.erfelijkheid.nl/ziektes/neurofibromatose-type-1-nf1

 

Literatuur

  1. Williams VC, Lucas J, Babcock MA et al. Neurofibromatosis type 1 revisited. Pediatrics 2009;123:124-33

  2. Ferner RE. Neurofibromatosis 1 and neurofibromatosis 2: a twenty first century perspective. Lancet neurol 2007; 6: 340-51

  3. Ferner RE, Huson SM, Thomas N et al. Guidelines for the diagnosis and management of individuals with NF1. J Med Genet 2007;44:81-8

  4. Evans DG. Are we ready for targeted early breast cancer detection strategies in women with NF1 aged 30-49 years? Am J Med Genet 2012; 158A: 3054-5

  5. Seminog O, Goldacre MJ. Age-specific risk of breast cancer in women with neurofibromatosis type 1. Br J Cancer 2015; 112:1546-8